In een van onze zoetwater aquaria zwemt er al geruime tijd een prachtige zuignap (harnas) meerval, oftewel de Hypostomus plecostomus. Een geweldige ruitenreiniger en fantastisch om te zien.

De Hypostomus plecostomus is een tropische algeneter die tot de harnasmeerval-familie hoort. Deze naam danken ze aan de lange rijen scutes (verharde schilddelen) die de hogere delen van het hoofd en het lichaam bedekken. De lagere oppervlakte van het hoofd en de buik is helemaal naakt.

Er bestaan wel meer dan 120 Hypostomus soorten die vrijwel allen onder de naam Hypostomus plecostomus worden aangeboden en lijken allemaal vrij veel op elkaar.
De plecostomus, zoals hij vaak kortweg wordt genoemd, komt vooral voor in tropisch Midden- Amerika en Zuid-Amerika; zo is hij ook te vinden in Costa Rica en Panama, waar we natuurlijk uitgebreid naar hem hebben gezocht en gevonden. Maar ook ten zuiden van Uruguay is hij waargenomen. Hij komt voor in vers stromend water en brakke wateren van riviermondingen. In de Filipijnen, waar deze vis wordt gekweekt, wordt in de aquariumhandel deze vis de portiervis genoemd. Reden is dat hij altijd voor de ingang van zijn hol ligt.

Als ik hem aan de wand van ons aquarium zie, begrijp ik helemaal waar zijn naam vandaan komt. De Zuignapharnasmeerval wordt genoemd naar zijn zuignapmond, waarmee hij zich vastzuigt aan stenen of wanden van het aquaria. De onderstandige bek van de Plecostomus is vergroeid tot een soort zuignap met daarop een groot aantal kleine tandjes, waarmee hij de algen van de planten en ruiten schraapt. Of ander voedsel als hem dit wordt aangeboden.

De Plecostomus wordt vaak jong en dus nog klein verkocht maar hopelijk vertellen ze er wel bij dat deze jongens wel zo’n 60 cm. groot kunnen worden, al zal dit in een aquarium vaak niet meer worden dan 25 cm. en gelukkig groeien ze heel langzaam.

De reden dat deze vis voor het aquarium wordt gekocht is omdat het een uitstekende algeneter is. Afgezien van de lange draadalg zal hij alle algen in het aquarium opruimen. Maar is de bak eenmaal algenvrij, kan het voorkomen dat hij overstapt op zachte plantenbladeren. Dan wordt het tijd ze wat bij te voederen.

Eigenlijk is het een nachtdier, die normaal zich overdag schuil houdt op donkere plaatsen omdat ze niet zo van licht houden en pas in de avond op zoek gaat naar voedsel. Maar blijkbaar kan hij zich in een aquarium heel goed aanpassen en leren om overdag actief te zijn.

Het water in het aquarium dient zo tussen de 20 en 28 °C te zijn, met een pH van 6-8 en een GH van 12-20.
Niet alleen zijn het behoorlijke forse vissen maar ze zijn ook erg sterk en kunnen ook aardig oud worden (12-15 jaar). Na enige tijd kan het voorkomen dat de Hypostomus plecostomus zich territoriaal gaat gedragen, met name in de buurt van zijn schuilplaatsen.

Zover bekend is het nog niet gelukt ze in een aquarium na te kweken. Wat het niet makkelijk maakt, is dat het verschil in geslacht niet te zien is en omdat deze dieren een territorium vormen is het houden van meerdere exemplaren niet eenvoudig.

In Azië worden deze vissen meestal succesvol gefokt in vijvers, bij voorkeur met rivierklei of modderbanken. Een koppel graaft dan een hol waarin ze ongeveer 300 eieren leggen. Na verloop van tijd pompen ze dit basin leeg zodat de ouders en hun jongen kunnen worden gevangen. In Hong Kong en Singapore worden deze vissen gecultiveerd in vijvers voor de aquariumhandel.

In de natuur voedt deze mooie vis zich met algen, divers onkruid en schaaldieren.

Kortom: een prachtige vis die uw aquarium schoonhoudt, maar zorg wel dat hij volop de ruimte heeft.